Wat is een use case diagram?
Een use case diagram wordt gebruikt om te visualiseren welke acties gebruikers binnen een systeem kunnen uitvoeren. In het diagram worden gebruikers weergegeven als actoren, die interactie hebben met verschillende use cases.
Casus
Stel je ontwikkelt een bibliotheeksysteem. Gebruikers kunnen boeken lenen, reserveren en terugbrengen. Een automatische herinnering wordt verstuurd bij een te late inlevering. Het use case diagram laat zien welke actoren betrokken zijn bij deze acties en hoe ze met het systeem interageren.
Mogelijke uitwerking van de casus
Figuur 1: Use case diagram voor een bibliotheek
Hoe zit een use case diagram in elkaar?
Een use case diagram bestaat uit verschillende elementen:
- Actoren: De gebruikers of externe systemen die interactie hebben met het systeem. Bijvoorbeeld een bibliotheekmedewerker of een automatisch systeem voor herinneringsmails.
- Use cases: De functionaliteiten die beschikbaar zijn voor actoren, zoals ‘Boek lenen’ of ‘Boek terugbrengen’.
- Relaties:
- Associatie: Een lijn die een actor verbindt met een use case, wat aangeeft dat de actor de use case kan uitvoeren.
- Include: Geeft aan dat een use case altijd een andere use case aanroept, bijvoorbeeld ‘Verwerken boeking’ dat ‘Verifiëren beschikbaarheid’ bevat.
- Extend: Geeft optionele uitbreidingen weer, zoals ‘Boek verlengen’ als uitbreiding van ‘Boek lenen’.
- Systeemgrenzen: Een kader dat het systeem afbakent en aangeeft welke functionaliteiten erin vallen.
Voorbeeld
In figuur 4 is te zien hoe een reserveringssysteem gebruikmaakt van de include- en extend-relaties binnen een use case diagram.
- Include: Bestelling plaatsen moet altijd Betaling uitvoeren aanroepen, omdat een bestelling zonder betaling niet mogelijk is.
- Extend: Kortingscode toepassen is optioneel en wordt alleen gebruikt als de klant een kortingscode invoert tijdens het bestelproces.
Figuur 2: Use case diagram voor online winkel met include en extend
Primaire en secundaire actoren
Actoren kunnen worden onderverdeeld in:
- Primaire actoren: Deze actoren initiëren een interactie met het systeem, zoals een klant die een reservering maakt.
- Secundaire actoren: Deze actoren ondersteunen de interactie, zoals een betaalsysteem dat een betaling verwerkt.
Casus
Stel je ontwikkelt een online winkel. Klanten kunnen bestellingen plaatsen, betalingen uitvoeren en bestellingen annuleren. Het betalingssysteem is een externe actor die wordt aangeroepen bij een betaling.
Mogelijke uitwerking van de casus
Figuur 3: Use case diagram voor een online winkel
Hoe gebruik je een use case diagram?
Een use case diagram helpt bij het in kaart brengen van de functionaliteiten van een systeem en de interacties tussen gebruikers en het systeem. Dit helpt om gebruikerswensen te structureren en te begrijpen welke rollen en processen belangrijk zijn.
Een use case diagram kan worden gebruikt in verschillende fasen van een project:
- Analysefase: Om gebruikerswensen vast te leggen en te communiceren met stakeholders.
- Ontwerpfase: Om de structuur van het systeem en de interacties te definiëren.
- Documentatie: Als referentie voor ontwikkelaars en testers om te begrijpen welke functionaliteiten het systeem biedt.
Casus
Stel je ontwikkelt een reserveringssysteem voor een restaurant. Gasten kunnen een tafel reserveren, reserveringen annuleren en bevestigingen ontvangen. Een medewerker kan reserveringen beheren en aanpassen.
Mogelijke uitwerking van de casus
Figuur 4: Use case diagram voor een reserveringssysteem