Wat zijn productafspraken?
Productafspraken zijn de concrete en meetbare afspraken die een team aan het begin van een project maakt over de eigenschappen, kwaliteit en oplevercriteria van het te ontwikkelen product. Ze vormen een gedeelde basis tussen opdrachtgever, product owner en ontwikkelteam over wat er wordt opgeleverd en wanneer iets als “af” beschouwd mag worden.
In tegenstelling tot procesafspraken, die gaan over hoe het team samenwerkt, richten productafspraken zich op wat het team oplevert. Ze geven richting aan het ontwerp- en ontwikkelproces en zijn nauw verbonden met het productdoel uit SCRUM.
Casus
Een studententeam start een nieuw project voor een leerplatform. In de eerste week stelt het team met de product owner productafspraken op:
Elke sprint levert een werkend onderdeel van het platform op dat getest is door ten minste één eindgebruiker.
De applicatie moet voldoen aan WCAG 2.1 toegankelijkheidsrichtlijnen.
Code en documentatie moeten in GitHub beschikbaar zijn met duidelijke readme’s.
Door deze afspraken te maken ontstaat duidelijkheid over kwaliteit, prioriteiten en verwachtingen.
Hoe zit het opstellen van productafspraken in elkaar?
Het opstellen van productafspraken gebeurt in de beginfase van het project, vaak tijdens de eerste sprintplanning of het opstellen van het projectplan.
Belangrijke onderdelen
-
Kwaliteitscriteria
De groep bepaalt samen welke kwaliteitsaspecten belangrijk zijn (zoals bruikbaarheid, veiligheid of performance). Deze kunnen worden gebaseerd op ISO 25010. -
Definitie van ‘Done’ (Definition of Done)
Hierin beschrijft het team de concrete voorwaarden waaraan elk productincrement moet voldoen om als voltooid te gelden. Bijvoorbeeld: getest, gedocumenteerd, gereviewd en geïntegreerd. -
Afstemming met belanghebbenden
Het team stemt af met de opdrachtgever of product owner om te controleren of de productafspraken aansluiten bij de verwachtingen van de klant en de doelstellingen van het project. -
Meetbaarheid
Elke productafspraak moet verifieerbaar zijn. Dit betekent dat duidelijk is wanneer aan de afspraak voldaan is. Bijvoorbeeld: “De responstijd van de API is onder de 500 ms bij 100 gelijktijdige gebruikers.” -
Vastlegging en communicatie
De productafspraken worden opgenomen in een gedeeld document (bijvoorbeeld in Confluence of Teams), zodat ze voor alle teamleden toegankelijk zijn en bij elke sprintplanning kunnen worden geraadpleegd.
Casus
In een project met een externe opdrachtgever gebruikt het team een Definition of Done-tabel. Deze wordt per sprint geëvalueerd:
Functionele werking getest door teamlid
Code gereviewd
Design gevalideerd door product owner
Documentatie bijgewerkt
Door dit zichtbaar te houden wordt de consistentie en kwaliteit van het product bewaakt.
Hoe gebruik je productafspraken aan het begin van het project?
Aan het begin van een project helpen productafspraken om:
-
Duidelijkheid te scheppen over verwachtingen en kwaliteitsnormen.
-
Focus aan te brengen op wat belangrijk is voor de opdrachtgever.
-
Samenwerking te bevorderen door gedeelde taal en doelen te creëren.
-
Risico’s te verminderen door misverstanden over oplevering en kwaliteit te voorkomen.
Tijdens de eerste sprintplanning bespreekt het team samen met de product owner:
-
Welke kwaliteitseisen en standaarden gelden (zoals beveiliging, toegankelijkheid, codekwaliteit).
-
Hoe de Definition of Done wordt toegepast op eerste sprints.
-
Hoe productafspraken geëvalueerd en aangepast worden bij voortschrijdend inzicht.
Volgende stap: Uitleg vaststellen doelen