Uitvragen van requirements is het systematisch achterhalen van wensen, behoeften en eisen van stakeholders die betrokken zijn bij een (software)systeem. Hierbij draait het om het stellen van de juiste vragen, luisteren, doorvragen, samenvatten en valideren. Het doel is om tot een gedeeld begrip te komen van wat het systeem moet doen.
Casus
Je werkt aan een planningsapp voor een mbo-school. Je weet dat de coördinator van het roosterteam, de docenten en de studenten allemaal iets anders bedoelen met “een goed rooster”. Je organiseert interviews, luistert naar ieders perspectief en ontdekt dat studenten vooral flexibiliteit willen, terwijl docenten juist vaste dagen prefereren. Deze inzichten noteer je zorgvuldig in een overzicht van requirements, dat je later terugkoppelt ter validatie.
Hoe zit uitvragen van requirements in elkaar?
Het proces bestaat uit drie hoofdaspecten:
Voorbereiden van het gesprek
Verzamel achtergrondinformatie over de organisatie, het systeem en de stakeholder.
Stel een doel en aanpak op voor de uitvraag (interview, enquête, workshop).
Uitvoeren van de uitvraag
Maak gebruik van open vragen (“Wat verwacht u van het systeem?”), gesloten vragen (“Moet de gebruiker kunnen inloggen?”), en controlevragen (“Bedoelt u dat alle gebruikers toegang moeten hebben?”).
Let op non-verbale communicatie en vraag door waar nodig.
Luister actief, vat samen en check of je het goed hebt begrepen.
Vastleggen en structureren van de resultaten
Noteer de uitspraken van stakeholders in begrijpelijke, eenduidige requirements.
Categoriseer de eisen bijvoorbeeld in functioneel, niet-functioneel, randvoorwaarden en wensen.
Houd bij wie welk requirement heeft geuit (traceerbaarheid).
Voorbeeldvragen tijdens uitvragen
Wat moet het systeem minimaal kunnen?
Wat mag het systeem vooral niet doen?
Welke taken voert u nu handmatig uit die u geautomatiseerd zou willen zien?
Wat zijn voor u kritieke situaties waarin het systeem betrouwbaar moet functioneren?
Technieken die je kunt gebruiken
Interviews (individueel of in groepen)
Enquêtes
Workshops of brainstormsessies
Observatie van werkzaamheden
Gebruik van bestaande documentatie (zoals oude systemen, handleidingen of klachtenformulieren)
Hoe gebruik je uitvragen van requirements?
Je gebruikt uitvragen van requirements in de beginfase van een project, maar ook herhaaldelijk gedurende het hele ontwikkelproces. Het is een iteratief proces: telkens wanneer er nieuwe inzichten ontstaan, een wijziging in de omgeving optreedt of een volgende fase wordt voorbereid, moeten de requirements opnieuw besproken en eventueel aangepast worden.
Het uitvragen gebeurt dus niet één keer, maar blijft relevant zolang het systeem in ontwikkeling is. Dit zorgt ervoor dat de oplossing steeds beter aansluit op de werkelijke behoeften van de stakeholders.
SSDLC
Binnen de Secure Software Development Life Cycle (SSDLC) vindt uitvragen van requirements primair plaats in de requirementsfase, maar keert ook terug bij elke ontwerp- en validatiefase.
Wanneer: aan het begin van het traject (initiële eisen), bij het ontwerpen (verfijning en detaillering), en na elke validatie of test (bijstellen op basis van nieuwe inzichten of risico’s).
Hoe: gestructureerd met interviews, workshops of documentanalyse, waarbij de nadruk ligt op volledigheid, correctheid en veiligheid. De focus ligt niet alleen op functionele eisen, maar ook op security-requirements zoals toegangscontrole, logging en compliance.
Door in elke cyclus van de SSDLC feedback te verwerken uit nieuwe uitvraagrondes, ontstaat een iteratief proces dat de veiligheid en robuustheid van het systeem verhoogt.
SCRUM
In SCRUM is het uitvragen van requirements een doorlopend proces, ingebed in de werkwijze van het development team.
Wanneer: bij het opstellen van de eerste product backlog items, tijdens refinement sessies, en in reviews waar nieuwe inzichten ontstaan. Ook tijdens de sprint planning kunnen requirements worden bijgesteld of aangevuld.
Hoe: via directe communicatie met de product owner, eventueel aangevuld met gebruikersinterviews of feedbacksessies met stakeholders. De uitvraag is kortcyclisch en pragmatisch, gericht op het leveren van waarde in de volgende sprint.
In SCRUM is het essentieel om requirements regelmatig opnieuw uit te vragen en te herformuleren, zodat het team inspeelt op veranderende wensen en voortschrijdend inzicht. Dit maakt het uitvragen van requirements tot een kernactiviteit in elke sprint.
Casus
Voor een app voor het bijhouden van voedingsgewoonten interview je vijf gebruikers. Ze vertellen je dat het hen vooral te doen is om snel iets te kunnen registreren zonder veel tikwerk. Je stelt als requirement vast: “De gebruiker moet met één handeling een standaardmaaltijd kunnen selecteren.” Je legt deze terug aan de gebruikers en krijgt instemmende reacties.
Mogelijke uitwerking van de casus
Requirement 1: Gebruiker kan met één klik een eerder opgeslagen maaltijd registreren.Requirement 2: Registratie moet mogelijk zijn binnen 5 seconden vanaf openen van de app.
